Verantwoord bosbeheer: juist goede ontwikkelingen in Zuidoost-Azië!

Met welke bril kijk jij eigenlijk? Bij veel mensen heersen nog altijd flinke misverstanden rondom tropisch bosbeheer. Bijvoorbeeld de uitspraak ‘Je moet geen tropisch hout gebruiken, daarmee vernietig je tropisch regenbos’. Als je hout gebruikt uit gecertificeerd bos, is dat simpelweg niet zo. Dat hout is daadwerkelijk goed en het bos krijgt er juist meer waarde door. ‘Ontbossing komt door ons houtgebruik’, nog zo’n typisch misverstand. Wist je dat ontbossing vooral plaatsvindt ten behoeve van oliepalm-, rubber- en sojaplantages? En niet primair ten behoeve van houtoogst?Het hout wordt natuurlijk wel benut, maar de reden om te ontbossen is een heel andere. Er wordt dus naar de verkeerde oorzaak gekeken. Zo zijn er in Zuidoost-Azië in de afgelopen 100 jaar miljoenen hectares bos omgevormd naar oliepalmplantages. Dat is echt een enorme omvang! En dat heeft dus een veel grotere impact dan de vraag naar tropisch hout. En zelfs dan nog durf ik te wijzen op de positieve kant van die ontwikkeling. Het brengt de bevolking namelijk ook een stukje welvaart en werkgelegenheid, waarmee armoede bestreden wordt en er onderwijsmogelijkheden komen. Welvaart leidt tot verantwoord bosbeheer Want vergis je niet, wij in Nederland hebben ook eerst onze bossen zo ver opgegeten, dat er in de 18e eeuw bijna geen boom meer over was. Hierdoor bedreigden stuifzanden complete dorpen om maar iets te noemen. Pas toen er welvaart kwam in Nederland, zijn we weer voor onze bossen gaan zorgen. Pas nu hebben we een ‘hoekje’ van 360.000 ha. weten te organiseren. Diezelfde ontwikkeling zie ik nu in Zuidoost-Azië. In landen als Maleisië, Filipijnen, Vietnam, Indonesië en China worden bossen steeds verstandiger gebruikt. Er gebeuren goede dingen. Zo is er steeds vaker sprake van gecertificeerd duurzaam bosbeheer. En dààr betekent dat dus meteen miljoenen hectaren goed beheerd bos! Door waarborgen met certificering wordt dit alleen maar meer. Plantages dragen bij aan verantwoord bosbeheer Tijdens mijn eigen veldbezoek aan Sumatra, viel me direct op dat ook grote papier- en pulpfabrikanten serieus werk maken van goed bosbeheer. Zo wordt er op de vele plantages ten behoeve van de papier- en pulpproductie op een verstandige manier omgegaan met het bos: – de lokale bevolking is actief betrokken – er wordt veel energie gestoken in het voorkomen van bosbranden – en er is veel aandacht voor lokale ecosysteem restauratieOver dit laatste, ‘lokale ecosysteem restauratie’ vertel ik je graag iets meer. Als je jarenlang ongeorganiseerd blijft oogsten (zowel door lokale bedrijven als buitenlandse partijen), is een bos op een gegeven moment nauwelijks nog een bos. Dan moeten we het resterend bos zo herstellen dat het weer volwaardig ‘tropisch regenwoud’ wordt. Dat kost tijd. Daarvoor moeten het stropen en de houtdiefstal gestopt worden. Hiervoor worden serieuze maatregelen genomen. Certificering brengt hierin duidelijkheid en biedt ook waarborgen over de duurzaamheid. En dat het nodig is, is duidelijk. Maar het tegengaan van stropen en diefstal is een flinke uitdaging. Totaal niet te vergelijken met de schaalgrootte waaraan we in Nederland gewend zijn. Het gaat hier als snel over tien- tot honderdduizenden hectaren. Je hoeft daarbij niet te rekenen op bosbewaking door politie, daar is simpelweg geen capaciteit voor. Boseigenaren doen er zelf wat aan Boseigenaren en betrokken bedrijven vinden daarom dat ze er zelf wat aan moeten doen en dat doen ze gelukkig ook. Een voorbeeld dat mij erg aansprak toen ik het onlangs ter plaatse zag, is de grote gordel plantages aangelegd rondom het te beschermen bosgebied. Zo maak je het door de fysieke afstand bijzonder lastig voor stropers en houtdieven om dat beschermde bosgebied überhaupt te betreden. Ik ben zowel van de kwantiteit als de kwaliteit hiervan enorm onder de indruk geraakt. Bosbeheer vindt toch plaats, dan maar liever op een verantwoorde manier Voor we onze mening klaar hebben, vind ik daarom dat we ons beter moeten verplaatsen in de omstandigheden in deze landen. Natuurlijk, naar Europese maatstaven vinden we het raar om plantages te zien van tienduizenden hectares met een omloop van vier tot vijf jaar. Wij zien liever mooie tropische regenwouden of de Europese bossen zoals wij die kennen. Toch is het een fantastische ontwikkeling. Het schept werkgelegenheid. Hele dorpen en steden zijn in korte tijd tot ontwikkeling gekomen. Ik ben eigenlijk wel trots dat we als bos- en houtindustrie ons steentje kunnen bijdragen aan de verandering van grote armoede naar werk voor veel gezinnen. Waardoor – dankzij hun inkomen – hun kinderen naar school kunnen. Met het vragen naar duurzaam hout helpen we daaraan mee op een hele verantwoorde manier. Dan is tropisch hout gewoon OK. Ontwikkelingen als deze zijn noodzakelijk op weg naar beter bosbeheer. Gelukkig erkent de Nederlandse overheid dit nu ook. Want juist het weghalen van mensen uit armoede draagt, net zoals in de 18e en 19e eeuw in Nederland gebeurde toen wij weer bos gingen planten en beheren, bij aan het verantwoord beheren van bossen. Dus, durf jij net als ik nu die andere bril op te zetten? Wat zie jij? Blog geschreven door Kees Boon: zijn persoonlijke verhaal.>